Search
Free School Management System
Free School Management System for Kenya

Free School Management System

Learn More

2015 KCSE Cross Country Mock

Kiswahili Paper 2

1. UFAHAMU (Alama 15)

Soma kifungu kifuatacho ujibu maswali:
1.

Limeibuka swala kwamba polisi waliokuwa wakiongoza mashtaka mahakamani sasa watakuwa chini ya Mkuu wa sheria si kamishina wa polisi. Ni hatua iliyo na mashako katika utekelezaji na usimamizi wa sheria.

Hatua hiyo itasaidia kuhakikisha kwamba washtakiwa watapata haki kamili na kuzuia visa ambapo polisi wakati mwingine walikuwa wakiwasingizia washtakiwa madai ya kiongozi wa mashtaka.

Polisi hawapaswi kutekeleza majukumu Fulani katika maongozi ya sheria kwa kuruhusiwa kuwatia nguvuni washtakiwa, kuwatayarishia mashtakak na halafu kuwafikisha mahakamani.

Maafisa husika sharti wafunzwe upya kuongoza mshtaka kuambatana na sheria wala si kanunbi za polisi wanaoongoza mashtaka, wew mawakili waliosomea uanasheria ipasavyo sawa na mawakili hao wengine. Hali hii itazuia visa ambapo wakili huwa anafahamu sheria kuliko kiongozi wa mashtaka.

Mawkili zaidi umma wafaa kutengewa wasio na pesa za kuwalipa mawakili wa kibinafsi kuwatetea. Hatua hizo zinaharakisha kesi zirundikanazo mahakamani na kupunguza idadi ya washtakiwa wanaowekwqa rumande na hitilafu za kisheria.

Maswali:
(a) Yape makala haya anwan mwafaka. (ala 1)
................................................................................................................................................................ …………………………………………………………………………………………………………..

(b) Kwa mujibu wa makala fafanua utekelezaji wa sheria mahakamani umetiwa sura mpya. (ala2) ……………………………………………………………………………………………………..……
…………………………………………………………………………………………………..………
………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………….

(c) Thibitisha kuwa washtakiwa nchini Kenya wamekuwa wakikosa haki. (ala2) ………………………………………………………………………………………………….………. ……………………………………………………………………………………………………………
(d) Shughuli za mahakama na utekelezaji sheria kuboreshwa. Eleza. (ala3) ………………………………………………………………………………………………….………
………………………………………………………………………………………………..….…….. ………………………………………………………………………………………………………….

(e) (i) Orodhesha majukumu ambayo polisi hawafai kuyatekeleza kisheria. (ala2) ……………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….…………
(ii) Eleza kwa nini washtakiwa wengi huwekwa rumande. (ala1) ……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
(iii) Eleza sababu muhimu inayowakataza polisi kutekeleza majukumu uliyaorodhesha katika sehemu ya (e) (i) (ala1)

………………………………………………………………………………………………………….……
…………………………………..……………………………………………………………………………
(f) Eleza maana ya: (ala3)
(i) Rumande ………………………………………………………..……………………………………………………….

(ii) Himaya ………………………………………………………………………………………………………………….

(iii) Zirundikanazo ………………………………………………………………………………………………………………….

15 marks

2. MUHTASARI/UFUPISHO (Alama 15)

Soma taarifa ifuatyo kasha ujibu maswali kulingana na maagizo:
2.

Imesemwa na kurudiwa tena na tena kwamba , iwapo tuna maono ya kujiondoa katika umaskini wa kupindukia , ni lazima tukipe kilimo umuhimu. Zaidi ya Wakenya milioni kumi wamo katika hatari ya kufa njaa katika maeneo mbali mbali kwa sasa kufuatia uhaba wa chakula nchini.


Kiini kikubwa cha njaa hiyo ni mapuuza ya muda mrefu katika sekta ya kilimo. Imesahaulika kuwa karibu asilimia sabini na tano ya Wakenya wanategemea kilimo kwa chakula na mapato ya kifedha kila siku. Kilimo hutoa robo tatu kwa wananchi na pia kuletea serikali karibu robo ya mapato yake kutokana na mauzo ya mazao katika mataifa ya nje.

Wataalamu wa maswala ya zarra wanaeleza kuwa pato la nchi linalotokana na kilimo huangamiza njaa mara nne zaidi ya mapato yanayotokana na shughuli nyinginezo za kiuchumi. Hiyo ni kwa sababu shughuli za kilimo hulenga kuzalisha vyakula moja kwa moja. Imebainika kuwa, katika mataifa mengi yanayostawi, asilimia sabini na tano ya wananchi huishi katika maeneo ya mashambani na idadi hii hutegemea kilimo kujimudu kimaisha ilhali hapa Kenya ni asilimia nne peke ya bajeti inayowekezwa katika kilimo. Kwa wakati hou, ushuru unaotozwa bidhaa za kilimo katika maeneo haya umebainika kuwa mkubwa. Hii imepelekwa wekezaji katika kilimo kupungua na hivyo kuchangia kukithiri kwa baa la njaa.

Wakati umewadia kwa serikali za Afrika na wapangaji wa masuala ya uchumi kuweka juhudi maradufu katika kushabiki kilimo ili kumaliza njaa na umaskini. Kuna haja ya kuwajulisha,kuwahimiza na kuwaelimisha wakulima wa mashamba madogo madogo kuhusu mihimili ya zaraa kama vile uzalishaji wa matunda na mboga, ufugaji wa ndege, samaki na ng’ombe mbali na kuweka mikakati ya kuanzisha nafasi za kazi katika sekta ya kilimo.

Serikali itafikia lengo hili iwapo itaanza kilimo, kupunguza gharama za pembejeo za kilimo, kuweka sera zinazodhibiti uuzaji na ununuzi wa vyakula hasa baina ya mataifa na kuongeza sehemu ya bajeti inayotengewa kilimo. Bila hilo hautakuwa na linguine bali kukimbilia mataifa yaliyostawi kuomba misaada ili kuwanusuru raia wetu kutokana na gharama ya njaa.

Maswali:
(a) Fupisha aya mbili za mwanzo.(Maneno 50-55) (ala6)
Matayarisho

……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………

Jibu

……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………

15 marks

3. MATUMIZI YA LUGHA (Alama 40)

Jibe maswali yafuatayo.
3.

(a) Bainisha sauti mbili aina ya likwidi.

……………………………………………………………………………………………………………...………. …………………………………………………………………………………………………….……..…………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

2 marks

4.

Andika upya sentensi ifuatayo ukitujmia -0- rejeshi tamati.
Debe ambalo humwaga maji lina tundu.

……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

1 marks

5.

Unda nomino mbili kutokana na kitenzi ‘dhalimu’

……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

2 marks

6.

Neno ‘kiongozi’ ni mofimu aina gani?

……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

1 marks

7.

Ainisha yambwa katika sentensi :
Shivambo alimnunulia babake simu.

……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

2 marks

8.

Huku ukitoa mfano, eleza maana ya sentEnsi tatanishi.

……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

2 marks

9.

Iweke nomino ‘pua’ katika ngeli yake.

……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

1 marks

10.

Eleza matumizi ya ‘li’ kama ilivyotumika katika sentansi ifuatayo:
Tunda li mezani

……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

1 marks

11.

Tunga sentensi ukitumia kiwakilishi cha jumla katika ngeli ya KI-VI.

……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

2 marks

12.

Changanua sentensi ifuatayo ukitumia matawi.
Amina hakwenda shuleni wala kuhudhuria ibada.

……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………
……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………
……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

4 marks

13.

Tumia kwa kutunga sentensi kuonyesha:
(i) Kitumizi ……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………
(ii) Umilikaji ……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

2 marks

14.

Ainisha virai katika sentensi ifuatayo.
Amefundishwa kupika vizuri na mamake. ……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

2 marks

15.

Eleza tofauti kati ya sentensi hizi.
Angeimba vizuri angetuzwa
Angeliimba vizuri angelituzwa ……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………
……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

2 marks

16.

Tumga sentensi kuonyesha tofauti kati ya.
Landa na Randa ……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

1 marks

17.

(o) Kitenzi kwama kiko kauli (hali )ya ……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

1 marks

18.

(i) Nini maana ya nomino dhahania. (ala1) ……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………
(ii) Toa mfano mmoja wa nomino dhahania. (ala1) ……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

2 marks

19.

Ukitoa mifano mwafaka, onyesha matumizi mawili ya koloni( katika sarufi ya Kiswahili. ……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………
……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

1 marks

20.

Andika sentensi ifuatayo katika usemi wa taarifa.
“Mzee, gari la moshi huondoka hapa saa ngapi?’’ Mgeni aliuliza.

……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

2 marks

21.

Andika kinyume cha sentensi hii.
Kijakazi alihuzunika mtoto alipopotea.

……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

2 marks

22.

Taja na ueleze aina ya kielezi kilichotumika katika sentensi.
Wanafunzi waadilifu washauriwa watembee makundimakundi

……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………
……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

2 marks

4. ISIMU JAMII (Alama 10)

Jibu swali.
23.

Toa ushahidi kuwa Kiswahili ni lahaja ya Kibantu.

……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………
……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………
……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………
……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………
……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………
……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………
……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………
……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………
……………………………………………….……………………………..………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….……………………

10 marks

Back Top